Çocuğunuz Yiyeceklere Dokunsun, Koklasın, Tanısın..

Ek gıdaya geçiş korkulduğu kadar zor bir süreç değil. Yeter ki çocuğunuzu özgür bırakın! Örneğin, bebeğinizi muhallebi yemeye zorlamak yerine sizinle sofraya oturmasını sağlayın. Neyi, ne kadar yiyeceğine bırakın kendisi karar versin. Böylece yiyecekleri ve sofra kültürünü erken yaşta tanımaya başlar. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Sinem Karaca Atakan, BLW (BabyLedWeaning) yani bebek önderliğinde ek gıdaya geçiş süreci ve yöntemin nasıl uygulanacağı hakkında bilgiler verdi.

BLW (Baby Led Weaning), bebeğin liderliğinde tamamlayıcı beslenme sürecini sürdüren bir yöntemdir. Genellikle bebek altı ayını doldurduğunda ona püre, meyve suyu, muhallebi gibi klasik beslenme yöntemi uygulanmaya başlanır. Bunun yerine bu yöntemde bebeğin ailesiyle aynı yiyecekleri yiyebilmesi amaçlanır.  Bebek önderliğinde ek gıdaya geçiş sürecine girildiğinde bebeğin el-göz koordinasyonu da gelişmeye başlar. Bununla birlikte bebeğin yiyeceklerin tadını, kokusunu, kıvamını öğrenerek duyusal gelişim de desteklenmiş olur.

6. Aydan Sonra Bebekler Kendilerini Besleyebilir

BLW yani bebek önderliğinde ek gıdaya geçil süreci, yeni bir yöntem değildir. Asırlarca bu yöntem kullanılmış ve bebekler bu şekilde ek gıdaya geçmiştir. Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü, ilk 6 ay bebeklerin sadece anne sütüyle beslenmesini öneriyor. Yeterli anne sütü olmadığında mamalarla bu açık kapatılır. Böylece tamamlayıcı beslenmeye 6. ayda geçildiğinde bebekler kendilerini besleyebilecek olgunluğa erişmiş olurlar.

Püre Yerine Direkt Katı Gıdaya Geçilebilir

Bebekleri anne sütünden sonra püre ile beslemek yerine direk katı gıdaya geçmesinde bilimsel olarak bir engel yoktur. Prematüre bebeklerde gelişim, ‘düzeltilmiş yaşına’ göre takip edilir. Ek gıdaya başlamak için de düzeltilmiş yaşı temel alınmalıdır. Ancak prematürite sebebiyle bebekte gelişimsel bir sorun yaşanma ihtimali olabilir. Bu nedenle, bebeği izleyen doktorun ek önerileri göz önünde bulundurulmalıdır.

Dik Oturabilmesi Önemli

BLW yöntemine başlamadan önce, bebeğin destekli ya da desteksiz bir şekilde dik olarak oturabilmesi gerekir. Dik oturmasının yanında gelişimsel, fiziksel veya zihinsel olarak kendi yemeğini yiyebilmesine engel bir durumun olmamalıdır.

Önce Mevsim Sebzeleriyle Başlayın

Bu noktaya kadar tüm şartlar sağlandığında, ilk olarak mevsim sebzeleri ile başlanmalıdır. Sebzeler bebeğin eliyle rahat tutabileceği büyüklükte yani yaklaşık 5 cm uzunluğunda parmak şeklinde, hazırlanarak bebeğe verilmelidir. İlk önce sebzelerle başlanmasında amaç; bebeğin ilk tattığı yiyecekler meyveler gibi şekerli besinler olduğunda şekerli gıdalara alıştıktan sonra diğer besinleri reddetmesine engel olmaktır.

Tutup Koklamalı, Tanımaya Çalışmalı

Bebeğe sunulacak ek gıdalar buharda, fırında ya da tavada pişirilebilir. Bebek kendine sunulan yiyeceği keşfetmek için tutar, koklar ve tadına bakar Bu süreçte bebek yiyeceği tanır ve öğrenmeye başlar.

Zorlamayın, Tercihlerine Saygı Duyun

Bebek bir yaşına gelene kadar ana öğünü anne sütü veya mamadır. Bu süreçte verilen ek gıda doyumluk değil tadımlık olmalıdır. BLW, bebeğin öncülüğünde ilerlemesi gereken bir yöntem olduğundan dolayı bebek beslemek için zorlanmamalıdır. Bebeğin tercihlerine saygı duyulmalıdır.

Üst Üste Aynı Gıdayı Verin

Bebek, hazır olduğunda ve gıdayı keşfedip güvendiğinde aşama kayder ve yemeye başlar. Başlangıç aşamasında üst üste aynı gıda bebeğe sunulmalıdır. Bu şekilde hem bebeğin tatları öğrenmesi hem de olası alerjik tepkilerin gözlemlenmesi sağlanır. Ailede alerji öyküsü olmasa da yine de dikkatli davranılarak farklı gıdalar birlikte sunulabilir.

Yemeklere Baharat ve Salça Katmayın

Bebekler ilk tadım zamanından sonra sofrada aile bireyleriyle birlikte aynı yiyecekleri yemeyi tercih edebilir. Bu dönemde evde yapılan yemeklere baharat ve salça katmadan bebek için ayrılmalıdır. Bu şekilde bebeğin de aileyle aynı yemekleri yemesini sağlanabilir.

Önce El, Sonra Çatal, Daha Sonra Kaşık

Başlangıç aşamasında bebeğin yiyeceği eline alıp hissetmesi, koklaması gerekir. Bunun için ilk önce eliyle yemesi uygun olacaktır. Bebek 9-10 aylık olduğunda, kendisine uygun olan çatal ve kaşığı yiyeceklerin yanında sunarak bu alışkanlığı kazanması için faydalı olur. Bu esnada bebek beraber yemek yediği erişkinleri gözleyecek ve onları model alarak öğrenmesi kolaylaşacaktır. Genel olarak bebekler 12-14 ay sonrasında önce çatal, sonra kaşık kullanacak düzeye gelirler. Bu yöntem ile bebekler, neyi ne kadar yiyeceğine kendi karar verir. Yemekle arasında olumlu bir bağ kuran bir birey olurlar.

BLW’de Besin Hazırlama Yöntemleri

• Bebekler ek gıdaya geçtikleri ilk aylarda buldukları her şeyi ağızlarına götürerek tadına bakarlar. Bunu beslenme amaçlı yapmazlar. Bu süreçte, bebeğe farklı gıdalar sunarak farklı tatları öğrenmesi sağlanabilir.
• BLW’ye özel bir pişirme yöntemi yoktur. Ancak ek gıdaya ilk geçiş aşamasında bebeğe verilen gıdalar, bebeklerin avuçlarıyla kavrayabilecekleri boyutta olamalıdır. Aynı zamanda damaklarıyla ezebilecekleri yumuşaklıkta hazırlanması gerekir. Bu kıvamı sağlamak için kullanılabilecek en sağlıklı yol buharda pişirme yöntemidir. Bu pişirme yöntemiyle gıdalar  besin değerlerini de korumuş olur. Bunun yanında fırında pişirerek de bebek için lezzetli besinler hazırlanabilir.
• Ek gıdaya geçiş sürecinden önemli olan, bebeğin besini rahatlık kavradıktan sonra tutup yiyebileceği sağlıklı gıdalar vermektir. Meyveler, bütün halinden verilebileceği gibi kesilerek ve buharda yumuşatılarak da verilebilir. Böylece bebeğin öğrenme süreci de desteklenmiş olur. Bebek önce meyvenin şeklini ve dokusunu öğrenir. Sonrasında bebeğin görebileceği bir yerde meyveler kesilerek tadını da öğrenmesi sağlanabilir.

• Sıvı Gıdalar

  BLW yönteminde, kaşıkla beslemek uygun değildir. Bu nedenle gıdalar küçük, kırılmayacak fincan ya da bardaklarla bebeğe verilir. İlk denemede; bebek yaklaştığında, bardağa eğim verilerek, sıvıyı ağzına doğru yönlendirmesine yardımcı olunur. İstediği kadar içmesi sağlanır. İstemediğini gösteren hareketler yaptığında kesilir. İlerleyen günlerde bebeğin kendisinin bardağı tutarak ağzına götürmesine de izin verilmelidir.

  Verilmemesi Gereken Besinler

• Salça, tuz, şeker ve baharat verilmemelidir. Bu gıdalar yemeklere katılmadan önce erişkinler için hazırlanan yemeklerden bir miktar bebek için ayrılabilir.
• Bebeklere bir yaşından önce bal verilmesi uygun değildir. Balın içinde bulunma ihtimali olan Botilinum toksini bebekler için risk taşır. Botulinizm adı verilen klinik tabloya yol açabilir.
• Solunum yoluna kaçma riski göz önüne alınarak 4-5 yaşına kadar bütün halindeki kuruyemişler verilmemelidir.  Örneğin, ceviz ezilerek yiyeceklere karıştırılabilir. Aynı şekilde üzüm, kiraz gibi bütün olarak verildiğinde solunum yolunu tıkama riski olan besinler de kesilerek verilmelidir.
• Paketli hazır gıdalar, şarküteri ürünleri, pastalar ve kekler de sağlıksız gıdalardır. Besleyici değeri olmayan bu gıdalar bebeğe verilmemelidir.
• Ailede alerji hikayesi varsa; inek sütü, yumurta beyazı, çilek, domates, susam, fıstık gibi besinler dikkat edilerek verilmelidir.
• KAYNAK:http://www.superkadin.net

Yorumlar